Polskie Wody Lecznicze. Nasza Historia

Historia wód leczniczych naszego regionu sięga czasów późnego średniowiecza. Po raz pierwszy na ich temat pisał Jan Długosz w dziele Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, w jego skład wchodzi dokument zatytułowany Chorographia Regin Poloniae, stanowiący dość dokładny obraz polskiej hydrologii XV wieku. Kolejne informacje pojawiły się w wieku XVIII, kiedy to Stanisław Staszic odkrył na terenie Sądecczyzny wody lecznicze, a prof. Baltazazar Hacquet z Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1788 -1795 dokonał klasyfikacji i opisu ich właściwości.

Jednak najważniejsze działania, mające na celu rozwinięcie i udoskonalenie wydobycia wód, były podejmowane dopiero w XX wieku. W 1924 Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn" wykupiło źródła leżące na terenie dzisiejszej Szczawy.

Lata trzydzieste XX wieku to czas dość dynamiczny dla rozwoju górnictwa wodnego w tym miejscu. W 1932 roku wykonano odwiert Hanna i Dziedzilla. W następnym roku, firmy Drogista oraz "Karpiński-Skład Apteczny", na bazie przejętych źródeł Hanny, Dziedzilli, Krystyny i Leguny, podjęły próby utworzenia uzdrowiska. W dwa lata później, a więc w roku 1934, wody eksploatował Antoni Gryzina-Lasek.

Pierwsze wybudowane ujęcie zostało nazwane Hanna od imienia żony Antoniego Gryziny, drugie Dziedzilla – od imienia córki (Zdzisława, Dzidzia). Kolejne ujęte źródło zostało nazwane Krystyna na cześć drugiej córki. W dolinie Głębieńca powstały jeszcze dwa zdroje – Lech od imienia syna i Legun – od potocznej nazwy legionisty Piłsudskiego.

W 1938 roku, decyzją Ministra Przemysłu i Handlu ustanowiono rejon górniczy dla Szczawy. Lata wojny i okupacji zatrzymały proces rozwoju wydobycia wód leczniczych w tym rejonie. Natomiast od 1945 roku aż do 1999 eksploatacją wód zajmowała się Gminna Spółdzielnia w Kamienicy. Rok 1963 to decyzja Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn., (MP, nr 28) o zatwierdzeniu wód leczniczych Szczawy jako kopaliny. Fakt ten potwierdzono zarządzeniem z 24 lipca 1974 roku. Następne rok 1976 przynosi decyzję Ministra Zdrowia i Opieki społecznej z dnia 17 marca o utworzeniu obszaru górniczego o powierzchni 914, 8 ha. Kolejnym krokiem było wykonanie w roku 1977 odwiertu Szczawa I, a na początku lat osiemdziesiątych dokonano rekonstrukcji odwiertów Hanna i Dziedzilla. Rok 1994 decyzją z dnia 27.01 MOŚZNiL-u PP Uzdrowisko Rabka otrzymało na 20 lat tj. do roku 2014 koncesję na eksploatacje wód leczniczych w Szczawie.

W 2000 roku wydobycie wód przejęło Euro-Code, przekształcone w 2017 r. w Polskie Wody Lecznicze.